شرط بخشش گناه
در آیه 135 سوره آلعمران در باره شرایط کسانی که بخشیده میشوند میفرماید: وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللهُ وَ لَمْ یُصِـرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُون.
آنهایی که مرتکب گناه کبیره شدند، اشتباه کردند و نفهمیدند و آلوده شدند و به خودشان ظلم کردند و سپس توبه کردند و به گناهانشان ادامه ندادند، خداوند گناهانش را میبخشد، و اصلا غیر از خدا کسی نمیتواند ببخشد.
منظور این آیه این است که کسانی که بعد از توبه، به گناه ادامه ندادند خداوند آنها را میبخشد. پس این آیه، توبه را مقید به این شرط نموده است که آدم بعد از توبه، به گناه برنگردد و گناه را تکرار نکند. چون صریح آیه دارد: )وَ لَمْ یُصِـرُّوا عَلی ما فَعَلُوا(؛ دیگر پافشاری بر گناه نکند. چرا که ادامه گناه یک حالتی را در انسان ایجاد میکند که دیگر یاد خدا هم برای او فایدهای ندارد. چنین شخصی اسم خدا و اسم انبیا را میشنود و گریه مردم را هم میبیند، اما اثری در او نمیگذارد و نسبت به ظلم به مردم و بردن مال آنان وگناهان مربوط به شهوت و شکم و دیگر گناهان بیپروا میشود و از راه خلاف برنمیگردد.
امام صادق علیه السلام میفرماید: وقتی این آیه نازل شد شیطان تمام نیروهایش را جمع کرد و گفت وای برما! همه گفتند چه خبر است؟ گفت با آمدن این آیه، من و شما همه بیچارهایم و اگر همه مردم به آن عمل کنند خدا همه آنان را میبخشد. اکنون کدامتان میتوانید جلوی عمل به این آیه را بگیرید؟ یکی از آنها بلند شد، گفت من. شیطان گفت: چه کار میکنی؟ گفت فلان کار را، گفت فایدهای ندارد، بنشین. دیگری بلند شد و گفت: من میتوانم. گفت: تو چه میکنی؟ او هم کار دیگری را گفت. شیطان پیشنهاد او را هم نپذیرفت. یکی از آنها به نام وسواس خناس برخاست و گفت: من در گوش آنها مرتب زمزمه میکنم و میگویم که گناه بکنید که خدا ارحم الراحمین است و شما را میبخشد. گفت: آفرین، این کار تو است و تو میتوانی مردم را جهنمیکنی، برو و در گوش آنان وسوسه کن که خدا کریم است و این آیه را از یادشان ببر!
پس باید توجه داشت که همان خدای کریم که فرموده وقتی توبه کنید میبخشم، شرط نیز گذاشته و فرموده که دیگر نباید به گناه برگردید. آری خدا کریم و بخشنده است، اما نسبت به توبه کننده، نه نسبت به مسخره کننده!