مُذَکّر

فذکر انما انت مذکر

فذکر انما انت مذکر


روزی شخصی مهمانِ حاکمی بود،دوکبوتربریان شده برایش آوردند،اوهمین که دوکبوتربریان شده رادید تبسمی کرد.حاکم گفت برای چه خندیدی؟مهمان گفت:قضیه ای داردم.درجوانی که راهزن بودم اموال تاجری راگرفتم وخواستم اورابکشم.اواصرارمی کردکه مرانکش!دوکبوترآنجا آمدند وروکردبه کبوترهاوگفت:ازشماشهادت میخواهم که من مظلوم کشته شدم.من به تاجرخندیدم که چه میگویی؟حالاکه این دوکبوتربریان رادیدم یادم به آن قضیه افتادوتبسمی کردم.باوجودی آن شخص که با حاکم رفیق بود.حاکم دستورداد:که گردن اورابزنیدوسراورابرایم بیاوریدوگفت:این دوکبوترهمان شاهدانند1. یکی ازآثارگناه این است که روزی ،سرنوشت،زندگی آدمی راتیره وتلخ می کند.روزی که حضرت آدم به درگاه خداوند توبه کرد وخداوندتوبه اورا پذیرفت.حضرت آدم به خداوند عرضه داشت یک اتفاق برای من جالب بود وآن اینکه وقتی مرتکب گناه(ترک اولی)شدم.یک ترس ودلهره ای به من عارض شد.چرا؟خداوندفرمودند:هرکس که بخواهد گناه کند منِ خدایک ترس ودلهره ای به قلب اوعارض میکنم شاید ازکارش منصرف شود.حقیقتا که گناه در زندگی انسان به صورت مستقیم اثر می گذاردودراین موردامام صادق علیه السلام فرمودند:بنده خدابرای گناهی که مرتکب می شود ازرزق وروزی خود دورمی افتد ودرتنگی معیشت قرارمیگیرد2. وامام باقرعلیه السلام فرمودند:خداوند یک حکم قطعی کرده است که نعمتهایی راکه به مردم داده است ازآنها نگیرد.مگراینکه گناهی مرتکب شوند که موجب سلب آن نعمت گردد 3.این گناه است که زندگی مارا تلخ وبیمزه وباعث سلب روزی می شود.وازطرف دیگر گناه نکردن آثار فراوانی دارد یکی از آن اینکه شخصی می گفت باتاکسی امر معاش می کردم.یک روزدیدم خانمی بلندبالا باچادروخیلی خوش تیپ ایستاده،صورتم رابرگرداندم وپس ازاستغفار،اوراسوارکردم وبه مقصد رساندم.روزبعدخدمت شیخ رجب علی خیاط رسیدم.گویااین داستان راازنزدیک مشاهده کرده باشد.گفت:آن خانم بلندبالا که نگاه کردی وصورتت رابرگرداندی واستغفارکردی،خداوندتبارک وتعالی یک قصر برایت دربهشت ذخیره کرده ویک حوری شبیه همان برایت ذخیره کرده است4.

 1.جهادبانفس،آیت الله مظاهری رحمه الله ص 268.

2. الکافی،ج2،ص270.

3. الکافی،ج2،ص273.

4. کیمیای محبت ص114.

 

 

 

کسی که ادعا می کند که اهل بیت پیامبر صلی الله علیه واله رادوست دارد ومی گویدکه شیعه اهل بیت است باید ببیند دوستی وشیعه بودن بدون شرط محقق می شودیااینکه دوستی شرط وشروطی دارد که باید به آنها عمل کند و بعد خود را دوست دارد وشیعه بداند.وبرای اینکه ببینیم شیعه بودن شرط دارد یا نه باید برویم ازخود معصومین بپرسیم آیا ما شیعه شما هستیم؟
حالا برویم از رئیس مکتب شیعه امام صادق علیه السلام بپرسیم.یابن رسول الله شیعه بودن شرط وشروطی دارد؟وشیعه بودن چه فایده ای دارد؟ 
امام صادق علیه السّلام :روزى من و پدرم (امام باقر)به مسجدالنبی رفتیم.بین قبر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلم و منبرش بگروهى از یارانِ پدرم برخورد کردیم به آنان نزدیک شدیم و پدرم سلامشان داد و فرمود:بخدا سوگند بوى شما را دوست دارم.

با پرهیزگارى و مجاهدت با نفس به این رشته محبت و اتصال کمک کنید و بدانید که ولایت و دوستى ما جز با ورع و پرهیزگارى و کوشش در راه حق بدست نمى‏ آید. از شما کسى که بقومى اقتدا کند باید مانند آنها عمل و رفتار نماید، شما شیعه و حزب و یاوران خدا هستید.

حالا فایده شیعه بودن :شما(شیعیان)پیشى‏ گیرندگان اول و آخرید، پیش‏ گیرنده‏ اید در دنیا براى محبت ما و سبقت‏ گیرنده‏ اید در آخرت براى وارد شدن به بهشت، بهشت را بضمان خدا و رسولش براى شما ضمانت میکنم.

شما پاکید و زنان شمااز پاکانند، هر زن مؤمنی حورى است و هر مرد مؤمن دوست شما است.ودر ادامه پدرم فرمودند:

امیر المؤمنین علیه السّلام به قنبر فرمود:بشارت باد شما را و خوشحال شوید بخدا قسم رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم

ابى سعید خدرى گوید با رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نشسته بودیم مردى پیش او آمد و عرض کرد یا رسول اللَّه خبر ده به من از فرمایش خدا به ابلیس‏ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعالِینَ‏ : آیاتکبر ورزیدی یا از گروه عالین بودی؟

عالین چه کسانى هستند؟ آیا از فرشتگان والامقام تراند ؟رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود:من و على و فاطمه و حسن و حسین علیهم السّلام در برابر عرش پروردگار جهانیان بودیم و او را تسبیح می کردیم و فرشتگان به تسبیح ما تسبیح می گفتند پیش از دو هزار سال قبل از خلقت آدم و هنگامى که خداوند آدم را آفرید به فرشتگان امر کرد آدم را سجده کنند و ما را باه ین سجده امر نکرد تمام فرشتگان سجده کردند مگر ابلیس که سرباز زد و سجده ننموده و سپس خداوند بزرگ فرمود أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعالِینَ‏ مقصود از عالین پنج تن بودند که نام آنها بر سرادق عرش‏ الهى نوشته شده بود و ما کسانى هستیم که از راه ما خلایق مى‏ توانند بخداى خود نزدیک شوند، به واسطه ی ما هدایت میشوند. و کسى که ما را دوست داشته باشد خداوند او را دوست دارد.و در بهشت ساکنش مى‏ گرداند و کسى که ما را دشمن بدارد خداوند او را دشمن دارد و در آتش جایش دهد، جز حلال زاده کسى ما را دوست ندارد.[1]

1.بن بابویه، محمد بن على، فضائل الشیعة / معروف به ترجمه اعلمى - تهران، چاپ: اول، بى تا.



دعای  سفر(کوتاه)

امام سجاد فرمودند:وقتی این دعا را می خوانم هیچ ترسی ندارم حتی اگر همه ی انس وجن جمع شوند.
 ((بسم الله الرحمن الرحیم بسم الله وبالله ومن الله والی الله وفی سبیل الله اللهم الیک اسلمت نفسی
والیک وجهت وجهی والیک فوضت امری فاحفظنی بحفظ الایمان من بین یدی ومن خلفی وعن یمینی
وعن شمالی ومن فوقی ومن تحتی وادفع عنی بحولک وقولک فانه لاحول ولا قوة الا بالله العلی العظیم ))

اصول کافی ج 2 ص 559

دعای سفره زیبا
بسمِ اللّه اَلرَّحمنِ اَلرَحیم
((اَلحَمدُلِّلهِ اَلَّذی یَخلُقُ وَلا یُخلَق؛وَیَرزُقُ وَلا یُرزَق؛ یُطعِمُ وَلا یُطعَم ؛
زادَاَللّهُ النَعَم َ؛دَفَعَ اَللّه اَلنَقَم ؛بِحَقِّ سَیِّدِالعَرَبِ وَاَلعَجَم ؛هَنیأً لِلا کِلینِ ؛
وَبَرَکةً لِلباذِلینِ ؛صِحَّةً لِلجالِسین ؛وَشَفاءً لِمَرضَی اَلمُومِنینَ وَاَلمومِنات ؛
وَسَلا مَةً لِسَفَرِاَلمُسافِرینِ ؛وَمَغفِرَةً لِاَمواتِ اَلحاضِرینِ ؛سیِّما اَمواتِ صاحِبِ اَلاطعِمَة وَاَلاشرِبة ؛اَللّهُمَّ طَیِّب تُرابَهُم وَیَسِّر حِسابَهُم وَاَحشُر هُم مَعَ اَلایمَة َ اَلمَعصومین عَلَیهِمُ الَسَّلام ؛اَللّهُمَّ اَجعَل قَبرَهُم رَوضَةَ مِن رِیاضِ اَلجَنَّة وَلا تَجعَل قَبرَهُم حُفرَةِ مِن حُفَرِالنِیرانِ ؛بِحَقِّ القُرانِ وَ بِحَقِّ سورَةِ المُبارَکَةِ الفا تَحةَ وَالاِخلاصِ وَاَلصَّلَوات ))
دعای سفره معروف
((الحمد لله رب العالمین، هنیئا للآکلین و برکة للباذلین، زاد الله النعم، دفع الله النقم، بحرمة سید العرب والعجم، اللهم تقبل هذا الاحسان من محسنها، بحرمة محمد و آل محمد و بحرمة سورة الفاتحة مع الصلوات))

الهی به این سفره برکت بده
 به این مائده شکر نعمت بده

همه شاد گردیم در این زندگی
 به بانی این سفره رحمت بده

به آشپز و میزبان و هم میهمان
 تن سالم و شان و شوکت بده

نصیب همه دوستان علی‌(ع)
زحق سفره ی خیر قسمت بده

الهی به روز جزا بهر ما
 طعام بهشتی ز جنت بده


باکمی تفکر در دعاهایی که حضرات معصومین(علیهم السلام)درتعقیبات نماز گفته اند.میشود فهمید که آدمی هیچ چیز جزیک بنده نیست...

درتعقیبات نمازعصرمامیخوانیم:اَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِی لا إِلَهَ اِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ ذُوالْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیَّ تَوْبَةَ عَبْدٍ ذَلِیلٍ خَاضِعٍ فَقِیرٍ بَائِسٍ مِسْکِینٍ مُسْتَکِینٍ مُسْتَجِیرٍ لا یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعا وَ لا ضَرّا وَ لا مَوْتا وَ لا حَیَاةً وَ لا نُشُورا.دراین جملات نورانی بعد ازطلب استغفارازیگانه هستی یک درخواست ازخداوند میکنی وآن درخواست توبه است وبعدازآن خودرابرای خداوند وهمگان معرفی میکنی.بعدازاینکه شخص دربرابرمقام خداوند خضوع می کند.وخودش رابنده ای ذلیلِ خاضعِ فقیرِبائسِ مسکینِ مستکینِ مستجیرمعرفی می کند.می گوید من این قدر ضعیف هستم که مالک نفع وضررخودم ومالک مرگ وحیات وزندگی خودم نیستم.

پس منی که مرگ وزنده گی ام، دست دیگریست برای چه مغرورباشم برای چه متکبر باشم.

منی که نمی توانم ضرر راازخودم دورکنم چرا من من کنم.

منی که نمی توانم نفعی رابه خودم برساندم چرابه این دنیا دل ببندم.

 

 

 1. دانستن فضیلت نماز شب:از آنجا که دانستن ارزش و اهمیت هر کاری در گرایش و انجام آن عمل نقش بسزایی دارد، در این بخش به چند آیه و روایت که در این زمینه رسیده است اشاره می کنیم:

 

و من اللیل فتهجد به نافله لک عسی ان یبعثک ربک مقاما محمودا (اسراء:79 )

 

«و پاسی از شب را زنده بدار تا برای تو به منزلة‌ نافله ای باشد. امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برانگیزد.»

 

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: «ما زال جبرئیل... یوصینی بقیام اللیل حتی ظننت ان خیار امتی لن یناموا»()

 

جبرئیل پیوسته... مرا به شب زنده داری سفارش می کرد، تا جایی که گمان بردم بهترین افراد امت من شبها را هرگز نخواهد خوابید.

 

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: «لا تدع قیام اللیل، فان المغبون من غبن قیام اللیل »

 

«شب زنده داری را فرومگذارید، زیرا بازنده کسی است که شب زنده داری را ببازد.»

 

و روایات متعدد دیگری که از ائمة‌ اطهار ـ علیهم السلام ـ در باب فضیلت نماز شب و تهجد وارد شده است، از جمله آنکه نماز شب شرف مؤمن ،و باعث صحت بدن، نورانی شدن صورت ، کفاره گناهان روز و برطرف کنندة وحشت قبربوده ،روزی را به سوی آدمی می کشاند. موجب شرافت و بزرگواری و ادای قرض است و قساوت را از قلب می برد و چشم را جلا می دهد و آثار و برکات دنیوی و اخروی بسیاری برای انسان دارد. پس از آنکه این مقدار از ثمرات و برکات مادی و معنوی که حضرات معصومین ـ علیهم السلام ـ برای نماز شب برشمرده اند. خود عاملی خواهد بود برای تحریک و تشویق انسان ها برای انجام این سنت الهی که دانستن این برکات و ثمرات خود عاملی خواهد بود برای مصمم شدن در انجام این عمل محبوب و پسندیده.

 

 

 

2. شناخت عوامل محروم شدن از نماز شب:شناخت عوامل محرومیت از نماز شب به ما کمک می کند که با ترک این اعمال توفیق بر انجام دادن نماز شب پیدا نمائیم. در روایات علت محروم شدن از نماز شب را گناه ذکر کرده اند:

 

امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «لرجل قال له: انی حرمت الصلاه باللیل : انت رجل قد قیدتک ذنبوک.»(3)

 

به مردی که عرض کرد: من از نماز شب محروم شده ام: تو مردی هستی که گناهانت تو را به بند کشیده است.

 

امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: «ان الرجل لیکذب الکذبه فیحرم بها صلاة اللیل. »(4)

 

آدمی، دروغ می گوید و به سبب آن از نماز شب محروم می شود.

 

از این روایت که امام صادق ـ علیه السلام ـ یکی از گناهان کبیره که دروغ باشد را باعث محرومیت از نماز شب برشمردند و از روایت قبلی که امام علی ـ علیه السلام ـ مطلق گناه را باعث محرومیت از نماز شب دانستند به خوبی در می یابیم که انجام دادن گناهان به طور کلی باعث سلب توفیق انسان از انجام دادن این سنت الهی است.

 

پس می توان نتیجه گرفت که انجام دادن اعمالی مثل دروغ گفتن، غیبت کردن، خوردن مال حرام و شبهه ناک استفاده کردن از بیت المال و درس نخواندن، شنیدن موسیقی های غنایی و مطرب، بی توجهی به مسائل طهارت و نجاست..... از جمله مواردی است که ممکن است انسان در طول روز مبتلا باشد و این کارها باعث محرومیت او از نماز شب گردد.

 

نکته: جویندة‌ راه رستگاری و عاشق سیر و سلوک و شب زنده داری باید در طول روز بر اعمال و افعال خود «مراقبت» و دقت لازم را داشته که مبادا خدای ناکرده در شب از این فیض الهی محروم گردد.

 

 

 

3. آگاهی از علل و اسباب توفیق انجام دادن نماز شب:توسل به ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ :

 

از آنجا که ما شیعیان معتقدیم که واسطه های رسیدن فیوضات به انسان ها ائمة اطهار ـ علیهم السلام ـ بخصوص حضرت مهدی (عج) هستند و تمامی انسان ها به واسطه این انوار شریفه روزی می خورند و روزی ها هم اعم از روزی مادی و معنوی هستند و از اهم رزائق معنوی توفیق خواندن نماز شب است.

 

پس: توسل به این انوار طیبه در موفق شدن و رسیدن به قرب الهی و انجام دادن فرائض و سنن نقش بسزایی خواهد داشت. و بر پویندة این طریق لازم است که در صدد توسل و تقرب برآید تا به نیت خود نائل گردد.

 

نیت: خالص کردن عمل برای خداوند متعال که نقادی بصیر است در توفیق پیدا کردن انسان حائز اهمیت می باشد.

 

قرآن کریم می فرماید: ان ناشئة اللیل هی اشد وطئا و اقوم قیلا(5)

 

البته نماز شب (و دعا و نالة سحر) بهترین شاهد اخلاص (و صفای) قلب و دعوی صدق ایمان است.

 

امام صادق ـ علیه السلام ـ در ذیل این آیه می فرماید: (من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 472، ح 1364).

 

ناشئة در این آیه همان قیام انسان در شب است که از روی اخلاص و فقط برای خدا باشد نه برای غیر خدا.

 

 

 

4.پرهیز از افراط و تفریط:علماء اخلاق در رابطه با نفس دو حالت را ترسیم کرده اند:

 

الف) حالت اقبال.

 

ب) حالت ادبار.

 

در بعضی اوقات و ایام نفس انسان حالت اقبال و توجه به مسائل عبادی و معنوی دارد و یا به عبارت دیگر در این ایام نفس حالت پذیرش نسبت به انجام دادن فرائض و نوافل دارد، که این امر یک حقیقت درونی است که هر شخص به خوبی آنرا درک می کند. پس در این ایام علاوه بر انجام دادن فرائض انسان باید فرصت را مغتنم شمرده و در انجام دادن اعمال مستحبی از جمله خواندن نمازهای مستحبی، خواندن ادعیه وارده و زیارات معصومین ـ علیهم السلام ـ تمام تلاش و کوشش خود را بکار برد.

 

و در حالت ادبار که شخص تمایلش نسبت به انجام دادن اعمال عبادی کم است به امتثال افعال و اعمال واجب اکتفاء کند. و به این ترتیب آهسته آهسته نفس خود را آرام کرده و مقدمات بیشتر انجام دادن مستحبات از جمله نماز شب را فراهم آورد. بدین صورت که در اوائل امر مدت کمی قبل از اذان صبح بیدار شده و «تعداد کمی» از رکعات نماز شب را بجا آورد و به ترتیب و با مرور زمان این عمل را افزایش دهد.

 

این کار تقریباً شبیه به کار افراد وزنه برداراست که اول از وزنه های کم شروع نموده و با تمرین های فراوان و ممارست میزان کارایی خود را افزایش می دهند.

 

 

 

عوامل دیگر:

 

1. مقدمات خوابیدن:انسان برای اینکه بتواند قبل از طلوع فجر بیدار شود باید برنامه ریزی خاصی در رابطه با وقت خوابیدن و میزان فعالیت روزانه خود داشته باشد. مثل اینکه در روز از انجام دادن فعالیت های بدنی سخت و ورزشهای سنگین خودداری کند تا شب راحت تر بخوابد و در نتیجه برای بیدار شدن هم راحت تر باشد و یا اینکه در اول شب بخوابد، تا میزان لازم خواب بدن تا ساعات طلوع فجر تکمیل شده باشد. که در بیدار شدن مبتلا به کسالت و سختی نگردد.

 

2. خواندن ادعیه وارده در هنگام خواب.

 

3. با طهارت بودن: مثلاً وضوء بگیرد و یا حداقل تیمم کند.

 

4. رو به قبله خوابیدن.

 

5. بر روی شکم نخوابیدن.

 

6. مراقبه و محاسبه اعمال روز گذشته.

 

7. تصمیم جدی و عزم راسخ داشتن برای بیدار شدن.

 

8. مقدمات نماز شب را آماده کردن: مثلاً سجاده.

 

9. خواندن آیاتی از قرآن بخصوص آیه آخر سورة‌ کهف.

 

10. با شکم پر نخوابیدن.

 

11. در اول شب غذا خوردن و مقداری پیاده روی کردن بعد از شام.

 

12. غذاهای سبک خوردن.

 

13. استفاده از ساعت زنگ دار یا خوابیدن در محلی که افرادی برای نماز شب بیدار می شوند.

 

14. خوابیدن در مکانهایی که خیلی گرم یا سرد نباشند.

 

15. استفاده از نوارهای مناجات در سحر برای بالارفتن کیفیت روحی.

 

16. خواندن نماز شب در حرم مطهر ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ ،‌امام زادگان، مساجد و... .

 

17. نذر کردن برای اینکه انگیزة انسان برای بیدار شدن بالا برود. مثل اینکه شهید رجایی (ره) نذر کرده بودند که اگر نمازشان را اول وقت نخوانند یک روز روزه بگیرند. البته بهتر است نذر کردن به صورت مقطعی باشد: مثلاً در اوایل امر نذر کنند اگر امشب برای نماز شب بیدار نشوم فردا ......... را انجام دهم.

 

18. خواندن نماز شب قبل از خوابیدن و یا حداقل تعدادی از رکعات قبل از خواب.

 

19. قضا کردن رکعات و یا کل نماز شب بعد از نماز صبح

 

 

 

 

 

2. منتخب میزان الحکمه . ج 2 . ص 596 . ح 3657 . به نقل از امالی شیخ صدوق (ره) . ج1 . ص349 . قم . نشر دارالحدیث .

 

3. منتخب میزان الحکمه . ج2 . ص596 .‌ ح3667 ‌. ترجمة : شیخی . حمید رضا . قم . دارالحدیث . چاپ اول .

 

4. همان . ج 2 . ص 596 . ح 3668 .

 

5. مزمل

 

درروز اول ربیع الاول چه اتفاقی افتاده است؟

اول ربیع الاول روزهجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه واله ازمکه مکرمه به سوی شهریثرب که همین مدینه النبی است.

چراشب اول ربیع الاول را به شب لیله المبیت نامیده اند؟

در شب اول ربیع حضرت جبرائیل به پیامبر خبر آورد که قریش برای قتل تو نقشه کشیده اند تاتورا ترور کنند وتوامشب باید ازتاریکی شب استفاده کنی وازمکه هجرت کنی.تانقشه آنها نقشه برآب شود ولی باید یکی جای شما بخوابد تا ازنقشه توخبردارنشوند.وکسی که جان خودش را به کف دست گرفت وآمد جای پیامبر خوابید تا جان پیامبر محفوظ بماند واسلامی که درابتدای راه خودش بود به مقصد اصلی خودش برسد و جهانی شود.وآن شخص حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام بود وبه خاطر این جان فشانی حضرت امیرالمومنین دراین شب این شی را شب لیله المبیت نامیده اند