4- غرور علمى
فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَیِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِنَ الْعِلْمِ وَ حَاقَ بِهِم مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُونَ 1.
هنگامى که رسولانشان، دلایل روشن براى آنان آوردند، به دانشى که خود داشتند خوشحال شدند [و دل بستند] و آنچه را به تمسخر مى گرفتند، آنان را فراگرفت.
کسانى که مهذّب نیستند پس از دسترسى به اطلاعات و علوم گوناگون، گرفتار غرور علمى مى گردند و به واسطه آن علم- گرچه علوم دینى باشد- مغرور مى شوند و دیگر حاضر به شنیدن سخنان و نظریات دیگران نیستند و غیر خود را بر حق نمى شمرند و گوش به سخنان آنان نمى دهند. بسیارى از مخالفان انبیا، از همین قشرها بودند که به علوم خود مى نازیدند و آنها را برتر از سخنان پیامبران مى دانستند. جبه هگیرى هاى بسیارى از عالمان اهل کتاب در مقابل رسالت پیامبر اکرم (ص) از همین مقوله بود که خداوند متعال آنها را به عذاب دردناک بشارت داده است2.در جهان کنونى نیز که بسیارى از مسائل پیرامون مسأله تضاد دین و علم از طرف برخى از افراد مطرح مى شود از همین مطلب نشأت مى گیرد. آنان گمان مى کنند که علوم متداول در جهان وبه ویژه اکتشافات جدید علمى، آنان را بى نیاز از دین نموده و تکیه بر علوم روز مى تواند آنان را به خوشبختى و کامیابى نهایى برساند. از این رو در برابر حرکتهاى دینى موضع مى گیرند و گرفتار استکبار مى گردند.و متاسفانه این غرور علمی که بعد از آن موجب استکبار می گردد در بیشتر دانشجویان و طالبان علوم ما به صورت وضوح نمایان است.
پیامها
1- برخوردارى از دانش و تجربه بشرى در اداره زندگى، موجب غرور و احساس بى نیازى برخى از اقوام قدرتمند پیشین، از تعالیم آسمانى و پیامبران الهى گردید.
2- علوم و تجربه هاى بشرى نمى تواند جایگزین تعالیم الهى و تجربه هاى پیامبران شود و انسان را از آنها بى نیاز سازد.
3- بسیارى از اقوام صاحب قدرت و مکنت و دل خوش کرده به دانش بشرى خویش، عذاب الهى (عذاب استیصال) را به تمسخر گرفته بودند.
4- تمسخر، از حربه هاى مخالفان قدرتمند و صاحب مال بود.
5- ناتوانى فکرى و علمى مخالفان تعالیم پیامبران در برابر منطق ایشان روشن شد.
1. غافر آیه 83.
2. توبه آیه 34.
